Sirken (Chenopodium album L.)
Tanımı ve yaşayışı
Sirken (C.album), Chenopodiaceae familyasına ait tek yıllık, tohumla üreyen bir bitkidir. Sirken, tüysüz yapıda, yeşil veya grimsi yeşil renkte, 30-80 cm boylanan, dik gelişip, dallanan bir bitkidir.
Yaprakları uzun saplı 2.5-5 cm uzunlukta, üç loblu veya değişik şekillerde olabilir. Yapraklar koyu grimsi yeşil olup, uca doğru dişlidir. Şekli oval veya lanseolat yapıdadır.
Çiçekler çok evcikli, küçük yeşilimsi, petalsiz, sapsız ve uca doğru daralan demet halinde spika (başak) panikula (salkım) veya kimöz(talkım) durumunda bir yapıdadır. Her çiçekte, bir tohum oluşur. Tohumlar siyah, yuvarlak (0.7-1.5 mm) olup üstü desenlidir. Her bitkide, ortalama 3000-20.000 tohum oluşur.
Tohumlar 0.5-3 cm’lik bir derinlikte veya iyi havalandırılmış topraklarda 8 cm derinlikte çıkış yapabilir ve uzun yıllar toprakta dormant halde kalabilir. Esas çimlenme periyodu, Nisan-Mayıs aylarıdır. Ancak, daha sonraki aylarda da çimlenip çıkış yapabilir.
Sirkenin esas zararı, bitki besin elementi, su ve yer için, nohut ile rekabet ederek ürün kaybına neden olmaktadır.
Mücadelesi
a) Kültürel önlemler
Koruyucu tedbir olarak, temiz tarlaların tohumlarıyla bulaşmaması için, bulaşık tarlalarda çalışan çeşitli toprak işleme aletleri tarlaya sokulmadan önce çok iyi temizlenerek yabancıot tohumlarından arındırılma-lıdır. Nadas yılında, iyi bir toprak hazırlığının yapılması, hem toprakta yeteri kadar nemin birikmesini sağlayacak ve hem de yabancıot yoğunluğunun, önemli ölçüde azalmasına yardımcı olacaktır.
Nohut tarlasında çıkan sirkenler, tohum oluşturmadan yolunmalıdır. Tohum oluşmuş ise, yolunan sirkenler tarla dışına çıkarılıp kuruduktan sonra yakılmalıdır.
b) Kimyasal mücadele
Nohut ekiminden sonra, çıkış öncesi olarak çizelgede verilen ilaçlardan biri ile ilaçlama yapılmalıdır. İlaçlama yapılacak tarla tavında olmalı, sürgü çekilerek kesekler parçalanmalıdır. İlaçların etkili olması için, tarlanın keseksiz ve ekimden sonra yeterli yağışın olması istenmektedir. Nohutların ilaçlardan etkilenme riskini azaltmak için, ekim 5-7 cm toprak derinliğine ve mibzerle yapılmalıdır.
Kaynak