|
Domalan mantarı olarak adını ilk duyduğumda çok itici gelmişti. Daha sonra çok iyi bir mantar olduğunu, ocaklarının olduğunu sadece bilenlerin bu ocaklardan topladığını öğrendim. Tanıdığım birinin akrabasının bulunduğu köyde olduğunu ve onun bu mantarı topladığını öğrenince bir pazar günü o köye gittik. Birlikte aramaya başladık. Ancak ben ilk önceleri göremedim. Bilen kişi ise farkediyor ve bize gösteriyordu. Türüf (domalan ) mantarının bir kısmı bozulmaya başlamıştı. Orman çalılık bir alanda bulunduklarından onları yiyen kurtlar bile bozulmuş olanları tüketiyorlardı. Domalan mantarı toprağı hafif kabartarak yarıyordu. Tabi toprağın altında olup olmadığını göremediğimiz için bilemiyoruz. Çok dikkatli olarak bakıldığı zaman saçtan ince bir kök gibi ipliksi bir uzantı olduğunu bir iki tanesinde farketmiştim. Başka bir yerden de daha iri ve biraz daha farklı bir mantar getittirmiştim. Tesadüfen gördüğüm bir belgeselde trüf mantarını anlatıyorlardı. Faydaları, nasıl bulunduğu, domuzların trüf mantarını bulmadaki başarısına rağmen bazılarının buldukları mantarı vermemek için bazı insanları sakat bırakmaları nedeni ile tamamen yasaklandığını anlattılar. Trüf mantarı bulmak için yetiştirilen köpekleri ve bunların belirli zamanlarda yarışmalarının olduğunu en fazla mantar bulan köpek ve sahibinin ödül kazandığını izledim. Ödül kazanan biri bunların bulunduğu yerleri bilmesine rağmen her zaman aynı şekilde mantar bulunmadığı için kendi mantar ormanını yetiştirmek için uğraştığını söyledi. Kulaklarıma inanamadım. Ben de domalan mantarının yetiştirilemeyeceğini internetten yaptığım araştırmada öğrenmiştim. Mantarı bize gösteren ve toplayan kişi belirli yerlerde olduğunu ve ağaç olması gerektiğini söylemişti. İnternette yaptığım araştırmada da bir yerde bir ottan bahsediliyordu. Ancak ne otu olduğunu tam olarak anlayamamıştım. Bu ot da aynı ağaç gibi uzun yıllar yaşadığını zannediyorum. Türüf mantarı için dört çeşit ağacın bu iş için en uygun olduğundan bahsetti. Bu ağaçlardan hatırladığım meşe, fındık ve ıhlamurdu. Biz çam ağacının olduğu bölgelerde de bu mantardan toplamıştık. Adam saksılarda bu ağaçları yetiştirmişti. Domalan mantarının da ağaca aşılanması gerektiğini anlatıyordu. Yaptığı işlem ise çok basitti. Saksıdaki ağaçların dibine domalan mantarını bıçak ile parçalıyor ve üzerlerine su döküyordu. Mantardaki sporların ağacın köklerine geçmesini sağlıyordu. Buna bir müddet devam ediyordu. Mantardaki sporlar bu ağaçların köklerine yerleşmesi gerekiyormuş Daha sonra bu ağaçları kendi arazisine dikecekti. Bu şekilde domalan mantarı yetişen bir bahcesi olacağını anlatmıştı. Domalan mantarı ağaç büyüdükce kökleri içinde onunla birlikte gelişiyor ve ilkbaharda yağmurların yağmasının ardından hava biraz isındığı zaman çıkıyor. Sonbaharda da daha az da olsa çıkıyormuş. Ökse otu gibi bir şey. Bana ilginç gelen saç telinden ince bir bağlantıdan çıkan toprağın hemen altında bir anda büyüyerek toprağı çatlatması. Elimizdeki fındık, ıhlamur ve meşe fidanlarına aynı yöntemi uygulayarak kendi domalan mantarımızı üretebileceğimizi düşünüyorum. Hatta özellikle meşe palamutu dikerek onlara aynı şekilde domalan mantarı aşılayarak yakın çevremizdeki yerlere dikerek hem bölgenin ağaçlanmasına hem de çok sağlıklı ve doğal bir mantara sahip olabiliriz. Domalanın yetiştiği otu da bilen arkadaşlar var ise onun da bu amaçla daha kolay yetiştirilebileceğini düşünüyorum. Belgeselde bu ottan bahsetmediler.
|