|
Orkide katliamı durdurulsun!
Orkidelerin doğal olarak yetişmesi dışında herhangi bir üretimin olmaması nedeniyle neslinin tükenmesi tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı belirtildi.
Orkide, salep ve dondurma yapılmak üzere kullanılıyor. Soğuk kış günlerinin vazgeçilmez içeceği salepin de bu yüzden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirtildi.
Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz'in yaptığı bir araştırmaya göre, salep ve dondurma üretiminde kullanılan orkidelerin nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu belirlendi. Yılda 40 tona yakın orkidenin toplandığı Türkiye'de her yıl 80 milyon orkide, salep ve dondurma yapılmak üzere doğal yaşamlarından sökülüyor. Orkidelerin doğal olarak yetişmesi dışında herhangi bir üretimin olmaması nedeniyle neslinin tükenmesi tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı
belirtiliyor. Orkide nesliyle ilgili araştırma yapan Yrd.Doç. Dr. Deniz, "Orkide katliamı bu şekilde devam ederse yakın gelecekte salep içemeyeceğiz" dedi
Avrupa ve Amerika'da kutsal emanetler gibi korunduğu açıklanan orkidelerin, bilinçsizce toplanılması, doğal alanlarının yok edilmesi ve hayvancılık nedeniyle her geçen gün azaldığını söyleyen Deniz, "Tarihi 84 milyon yıl öncesine dayanan orkideler, bazı bölgelerde parmakla sayılır hale geldi" diye konuştu
Türkiye'de 24 cinse bağlı 150 orkide türü bulunduğunu belirten İsmail Gökhan Deniz, sözlerine şöyle devam etti: "Türkiye'de yerleşke gösteren orkide türlerinin dörtte üçü Antalya ve Muğla sınırları içerisinde. Antalya'da bulunan dört tür orkide ciddi tehlike altına girdi. Bazı bölgelerde 2004 yılında yoğun olarak görülen türlerin, 2008 yılında birkaç tane görüldüğü saptandı."
Türkiye'de orkide ihracatının 1974 yılında yasaklandığını, ancak kaçak yollardan ticaretinin devam ettiğini anlatan Deniz, sözlerini şöyle sürdürdü: "Mahalli işletmelere satılanlar hariç yılda 20 ton orkide toplanıyor. Bildirimi yapılmayanlarla birlikte bu sayı 40 bin tona çıkıyor. Diğer bir ifadeyle yılda 80 milyon orkide salep ve dondurma yapılmak üzere katlediliyor."
Orkidenin üretilemeyen, sadece doğal yollarla yetişen bir bitki olduğunu belirten Deniz, şunları söyledi: "Yetişebilmesi için toprakta yayılış gösteren bir mantar türüyle birleşerek mikoriz oluşturması gerekiyor. Bitkiler çiçek açmadan önce ve çiçekli döneminde toplandığı için sayısında artış olmuyor. Oysa bir orkide bitkisi en az iki yılda yetişiyor. Bazı türler 15 yılda ancak büyüyor."
Yeryüzünün en güzel ve en değerli çiçeklerinden orkidenin belirli popülasyonlarının seçilmesi ve koruma altına alınması gerektiğini vurgulayan Yrd.Doç. Dr. Deniz, sözlerini şöyle tamamladı: "Orkidelerin kendi doğal ortamlarında korunması gerekiyor. Aksi halde dünyada adeta el üstünde tutulan bu doğa harikası, yakın bir gelecekte yok olacak."
ÇOK DEĞERLİ
Orkide, hiçbir fedakarlıktan kaçınmayacağını anlatmak isteyenlerin çiçeği olarak biliniyor. Çiçeklerin en değerlisi olan orkidenin tek bir dalı en az 40 TL'den satılıyor. Değerinden ötürü de açamayacağı hiçbir gönül kapısı olmadığına inanılıyor. Orkidenin dünya genelinde 20 binden fazla türü bulunuyor. Çiçekçilerden alınan orkideler tropikal türlerin seralarda yetiştirilmesiyle elde ediliyor.
Orkidelerin bu denli pahalı bitkiler oluşu, çiçeğini görebilmek için adeta "derviş sabrı" gerektirmesinden ileri geliyor. Toprağa ekilen bir orkideden çiçek alabilmek için 10 yıl gibi bir sürenin geçmesi gerekiyor. Orkidelerin, önemli bir diğer özelliği de kendilerini başka canlılara benzetebilmeleri. Döllenmek için gerekli nektara sahip olmayan bazı orkide türleri, böcekleri cezbedebilmek için bu yönteme başvuruyor.
|