[Sakaki]

Viral Sorunlar:
Yaklaşık üç yıl önce, Tayland’dan getirdiğim bazı bitkilerde tuhaf semptomlar fark etmeye başladık. Yapraklarda şekilli beneklenme, çiçeklerde renk bozulması ve yarılmış veya deforme olmuş çiçekler sorunlardan bazılarıydı. İlk önce, bunların kompleks mikro besin sorunlarından kaynaklandığını düşündük. Kompleks halde ve ayrı ayrı besinler içeren spreyler ve daldırma uygulamalar işe yaramayınca, bitkilerde bir veya birden fazla virüs enfeksiyonu olduğuna kanaat getirdik (ya da başka sistemli bir enfeksiyon ajanları olabilir ki testler yaptırmadan bir şey söyleyemeyiz. Aşağıdaki açıklamalarda, kolaylık olsun diye virüs terimini kullandım, ancak kastettiğim şey “sistemli enfeksiyon ajanları").

düşünüyoruz. Deneyimim sayesinde tespiti zor semptomları bile tespit edebiliyorum. Lynam Tok (Şelale) olarak bilinen kültür türünün belirli bir virüse özgü semptomları olan kırmızı bir tür olduğunu düşünüyorum. Bitkilerin güçlü olduğu sıcak havalarda görünmezken, kış mevsiminde ortaya çıkmakta.

Viral enfeksiyon, aşılama esnasında çok az veya hiç hijyen önlemleri alınmadığı için şu anda birçok yetiştirme bölgesinde yaygın durumdadır. Yetiştiricilerin birçoğu sorunun farkında bile değil; diğerleri de çiçeklenmeyi veya gelişmeyi etkilemeyeceğini düşünüyor ve dolayısıyla umursamıyorlar. Ölümcül sorunlara yol açmadığı bir gerçek ama en azından yetiştirilen türlerin çoğunda gelişimi ve çiçeklenmeyi etkilediğini düşünüyorum. Yeni hibridler ilk üretildiklerinde, bir yıl sonraki üretimlere göre ve virüs enfeksiyonundan etkilendikten sonraki hallerine göre daha dayanıklılar. Viral enfeksiyon, Adenium yetiştiricilerinin gelecekteki en büyük sorunlarından birisi olabilir.

Bitkilerimizi çoğaltırken devamlı surette (izopropil alkol kullanılarak) sterilize edilmiş bıçaklar kullanıyoruz. Şüphelenilen bitkileri derhal izole ediyoruz (semptomları açıkça taşıyan bitkileri ise imha ediyoruz). Bu önlemlerin ardından, viral enfeksiyon vakası çok nadiren veya hiç tekrarlamıyor. Yetiştiricilik tekniğimiz şu anda bitkilerde güçlü gelişim sağlayacak kadar iyi ve belki de bu yüzden gözle görülür bir viral sorun yaşamıyoruz. Ancak, gizli enfeksiyonları bertaraf edemeyiz; ticari olarak yetiştirilen güllerin neredeyse tamamı benzer şekilde enfekte olmakta ve sadece bazı büyük yetiştiricilerin olağanüstü çabalarıyla virüssüz ürünler yetiştirmek mümkün olabiliyor.

Şu anda bu sorunun bilincinde olan ve virüs sorununun daha çok yayılmasını önleyici ciddi tedbirler alan tek ticari Adenium yetiştiricisi sanırım biziz.

Herhangi potansiyel bir virüsün hızlı yayılmasını önlemek için gerekli bakımı uyguladığımız ve virüs enfeksiyonuna benzer belirtiler gösteren bitkileri izole ettiğimiz sürece, bir sorun yaşamayız.

Uzun vadeli çözüm, tamamen yeni, izole edilmiş ıslah ve çoğaltma çabası göstermek olacaktır ki şu anda bizim yaptığımız da zaten bu. Mevcut stoğumuzu temizlemek için bazı teknikler üzerinde de çalışıyoruz. Virüsü tanımlamamız ve endekslememiz ve bu yönde yardımı olacak her yöntemi değerlendirmeliyiz.

FİZYOLOJİK & DİĞER SORUNLAR:

Adeniumlar, hepsini bilemediğimiz çeşitli nedenlerden ötürü birçok sorun yaşarlar. Aşağıdaki fotoğraflarda, en sık karşılaştığımız sorunların bazıları gösterilmektedir.


Saksısından çıkartılmış bir bitki: Bitki çıkartıldığında toprak altında kalan caudex kısmının orantısız büyüdüğü ve kelimenin tam anlamıyla bitkiyi saksıdan çıkmaya zorladığı görülmekte. Daha derin bir saksıya aktarmak gibi basit bir çözümün yanı sıra kök caudex kısmının alttan birkaç inçlik kısmını kesmek gibi daha radikal bir çözüm de uygulanabilir.


Güneş yanığı: Sol resimde budamadan sonra caudex’de görülen yanma ve sağ resimde ise gölgeliğin kaldırılmasından sonra yapraklarda yanmayı görmektesiniz.
Beyazlaşmış ve yanmış yapraklar: Bu tür (Adenium arabicum "Golden Dragon") özellikle hassas bir tür ve yazın gölgelendirilmesi gerekiyor.


Yapraklardan sıvı akması: Bu fenomen çok sıcak ve oldukça nemli günlerde görülür; bitkiler bünyesine su alırlar fakat terleme yoluyla atamazlar, bu da damarların yanmasına neden olur. Belirli bir noktada sınırlı kalan bir sorundur ancak yapraklarda çirkin lekelere neden olur.


Eğer varsa tohum kapsülleri de etkilenir: Sol tarafta sıvı akışı görülüyor. Sağ tarafta ise yetişkin ama tam olmamış bir tohum kapsülü görülmekte; bu tür kapsüllerin esnekliği azdır ve dahili sıvı basıncından ötürü birleşim yerinden açılır. Bu açılma, genelde kendiliğinden iyileşir ama çürüme olmaması için suyu açık kapsüllerden uzak tutmanız gerekir.


Fitotoksisite (Bitki zehirlenmesi): Sol tarafta, tam güneş altında yüksek konsantrasyonda insektisit kullanımından kaynaklanan yaprak yanması görülmekte. Sağda ise, Dithane M45 spreylemesinden sonra ölmüş Adenium somalense var. crispum fideleri gösterilmekte; bu türün bu tip bir fungisite oldukça hassas olduğu görülüyor.