D. BORU OTU (Güzel Avrat Otu)
Genel bilgiler
Boru otu (Atropa belladonna L.) Kuzey Anadolu dağlarının gölgeli orman
açıklıklarında yetişmektedir. Patlıcangillerden olup kireçli topraklarda yetişen nahoş kokulu bir bitkidir. 100-150 cm yükseklikte, tüylü, otsu ve çok yıllık bir bitkidir.
Çiçekleri boru şeklinde ve esmerimsi mor renklidir. Meyveleri kiraz gibi yuvarlak ve siyah renktedir.
Bitkinin bütün kısımları alkaloid içerir. Ancak en yüksek alkaloid içeriği olgun
meyve ve yeşil yapraklarındadır. İçeriğinde bir çeşit zehirli olan “atropin” denen bir madde vardır Atropin tıpta çok değişik kullanım alanları vardır. Örneğin, göz dibinin muayenesinde, göz bebeğinin genişletilmesi için, ayrıca anesteziden önce üst solunum yollarında salgıların azaltılması için kullanılır.
Ayrıca mide, bağırsak, astım, kalp, sinir ve beyin hastalıklarının tevdisi için
yapılan ilaçlarda kullanılmaktadır. Bu bitkinin “güzel avrat otu” diye anılmasını sebebi ise rivayete göre eski zamanlarda kadınların gözlerine bu bitkiden elde edilen alkaloitleri damlatarak gözbebeklerini büyütmeleri ve bu şekilde güzel gözlere sahip olmalarıdır.
Boru otunun ağrı kesici, spazm giderici, ter, süt ve mide ifrazını azaltıcı etkilere
sahiptir.
Bütün bir bitki olarak zehirlidir. İnsan için zehirliliği yüksektir. 10 kadar meyve veya 1 gr kuru yaprak, tehlikeli zehirlenmeler yapar.
Bitki alındıktan 15-30 dk sonra boğazda kuruluk, susuzluk hissi, göz bebeği
genişlemesi, görme bulanıklığı, baş ağrısı, baş dönmesi, sayıklama, taşkınlık ve
hiddet görülür.
Zararları
Boru otunun içerdiği alkaloidler (L-atropine, DL-hyoscyamine ve hyoscine)
sebebiyle zehirlenmelere yol açabilmektedir. Bu zehirlenmelerin temel belirtileri hem halüsinasyon ve delüzyon hem de yüksek ateş, taşikardi ve antikolinerjik etkilerdir.
Yüksek dozda ise koma hali görülmektedir.
Prof. Dr. Kültegin Ögel- Acıbadem Hastanesi
http://www.ogelk.net/Dosyadepo/maddeler.pdf