View Single Post
Eski 23-10-2012, 17:58   #1
Sakaki
Ağaç Dostu
 
Sakaki's Avatar
 
Giriş Tarihi: 06-06-2010
Şehir: Adana
Mesajlar: 4,815
Bonsaide Sert Su Kullanımı, Yüksek pH ve Bonsai Üzerindeki Etkileri

Yine çoğumuz için önemli bir sorun olan bu konuda da güzel bir makaleyi sizlerle paylaşmak istedim.

Orijinali İngilizce olan ve www.bonsai4me.com web sayfasından alınan makale, Harry Harrington tarafından yazılmıştır. Kendisinin izniyle çevirdim ve sizlerle paylaşıyorum.


Sert Su, Yüksek pH ve Bonsai Üzerindeki Etkileri

Sert suyun bitkileriniz ve bonsaileriniz üzerinde önemli bir etkisinin olduğu tüm bonsai tutkunlarının bilmesi gereken önemli bir husustur.
Suyun sertliği kaba bir tabirle, suda kalsiyum kabonat ve magnezyum karbonat olarak çözülmüş halde bulunan “kireç” veya “kireç taşı” miktarı anlamına gelmektedir. Yani 'sert su” yüksek oranda kireçli (kalsiyum veya magnezyum esaslı) ve “yumuşak su” ise düşük oranda kireçli anlamına gelmektedir.

Bir bonsainin, yüksek kireç oranlı bir sert su ile ara sıra sulanması, bonsai üzerinde çok zararlı bir etki yaratmaz ve kötü bir uygulama olarak nitelendirilemez. Bununla birlikte, sert suyun sulama amacıyla uzun süreli kullanılması halinde, sudaki kireç bonsai toprağında gittikçe artan bir şekilde birikir ve bunun sonucu olarak bonsainin maruz kaldığı pH seviyesinin yükselmesine neden olur. Ağaç türlerinin çoğu nötr ile asidik arası pH değerine sahip toprağı sevdiğinden, kireç birikiminin neden olduğu alkali (bazik) koşullar ciddi olumsuz sonuçlar doğurabilir.


Bitkiler ve pH

Kireci hiç sevmeyen bazı türlerle çoğumuz tanışmıştır. Bunlar daha çok asidik toprak seven ağaçlardır ve bunlara örnek olarak Açelya, Begonvil, Kamelya, İleks, birçok Ardıç türü ve ayrıca Ladin, Melezçam, Sedir gibi ibrelileri de sayabiliriz. Sert suyun uzun süreli kullanımı, kirecin tetiklediği kloroz durumuna neden olur ki bunu kireci sevmeyen türlerde demir eksikliğine bağlı solgun ve sarımsı yaprak görünümlerinden anlayabiliriz.


Bonsai yapmak için kullandığımız çalı ve ağaç türlerinin çoğu geniş bir pH aralığını tolere edebilmekteyken, Sert sudaki kirecin birikerek neden olduğu alkali nitelikteki toprağı (nötr veya 7.0 değerinin üstinde pH değerine sahip topraklar) hiç sevmeyen ağaçların sayısı da çoktur. Bu kategoriye giren ağaçlar arasında Acer palmatum ve Kayın ağacını örnek verebiliriz, bunların her ikisi de sağlıkları kötüye gitmeye başlamadan önceki birkaç yıl boyunca canlılığını yitirmeye başlar.


Suyu sert olan bölgelerde yüksek pH değerinde su ile bonsailerin sulanabilirliği

Bu makalenin sonunda, bahçe bitkisi olarak kullanılmalarının yanı sıra bonsai olarak da kullanılan birçok ağaç türü için verilmiş bir pH tolerans listesi bulunmaktadır. Bonsai toprağının pH dengesini düzenli olarak ölçmek ve sahip olduğumuz ağaçların çoğu için bunu uygun bir pH seviyesine getirmeye çalışmak, çoğumuz için bir işkence konusu haline getirmektedir.

Ancak, ağaçlarımızı sulamak için sert suyun kullanılmaya devam edilmesinin de ağaçlarımızın canlılıklarını yitirmelerine ve sağlıklarının bozulmasına yol açacağı da aşikardır.


Bonsailerimizi biriktirdiğimiz yağmur suyu (hafif asidik olduğunu söyleyebiliriz) ile sulamak mükemmel bir fikirdir ve bu sayede toprakta kireç birikimi riskini de önlemiş oluruz. Bununla birlikte, özellikle Yazın olmak üzere sıcak dönemlerde veya bonsai ağaçlarımızın sayısı fazla ise, yağmur suyu biriktirerek sulama ne yazık ki pratik bir çözüm olmaz.


Bir bonsai toprağındaki kireç birikiminin neden olduğu alkalilik durumunu tersine çevirecek gerçekçi ve düzenli bir uygulama (iki haftada bir) ağaçlarınızın sağlığını korumada yeterli olacaktır. Özellikle kireci sevmeyen bitkilerimde gelişim döneminde kullanmak üzere, satın aldığım bir sıvı gübre kullanıyorum ve bu gübre Açelya gibi kireçten nefret eden türlerde sert suyun etkisini ortadan kaldırmada gereğinden fazla işe yarıyor.


Nötr ile asidik arası pH değerini seven diğer bonsai ağaçlarımda ise (bonsai toprağı karışımına bakılmaksızın) bir fundagil gübresi uyguluyorum VEYA bir çay kaşığı sirkeyi (ne sirkesi olduğu önemsiz) ile 7 litre su ile karıştırarak ayda bir sulama yapıyorum. Bunun suyu sert olan bölgelerde kirecin etkilerini gidermede yeterli olduğunu tekrar etmek gerekir.


Not: Mineral ve kireç içeri bakımından zayıf olan 'yumuşak' su bonsai için ideal olup herhangi bir soruna neden olmadan kullanılabilirken, 'yumuşatılmış' sert su ise yüksek tuz içeriğine sahiptir ve kullanımı kireçten daha fazla zarar verecektir.


Kireç lekelerinin temizlenmesi için sirke kullanımı

Suyu sert olan bölgelerde, bonsai saksılarında ve bonsailerin nebarisinde kireç lekesi olarak bilinen kireç birikiminin neden olduğu leke çok kötü bir görüntü oluşturur ve bu lekeleri/kalıntıları zarar vermeden temizlemek oldukça zor olabilir. Ancak sirkedeki asitliğin, ağaca veya saksıya zarar vermeden kireci nötralize ettiğini keşfettim.

nebaride kirec lekesi.jpg
Kireç lekesi ile kaplı Acer palmatum bonsaimin nebarisi. Tebeşirimsi bu ince-beyaz kireç tabakasının çıkarılması normalde çok zordur, ancak güçlü bir sirke-su çözeltisi kullanıldığında (20 birim suya 1 birim sirke), kireç yumuşak bir fırça (bir diş fırçası gibi) ile temizlenebilecek derecede nötr hale gelmektedir. Gerekirse, sirke/su karışımı nebari üzerine sürülüp bir müddet beklenebilir, bunun ağaca ve köklere bir zararı olmaz.

nebaride kirec giderilmis.jpg
Acer ağacımın kökleri temizlendikten sonra. Kireç lekesi temizlendikten sonra, kalmış olabilecek sirke kalıntıları besleyici ince/kılcal köklere zarar verebileceğinden, bu olası sirke kalıntılarını seyreltmek ve gidermek için toprağı suyla yıkamakta fayda vardır.


Bonsailerin yapraklarına, özellikle Yaz sıcaklarında, sert musluk suyu ile spreyleme yapıldığında, yaprak yüzeylerinde de süt renginde ince bir kireç tabakası/lekesi oluşabilir.

Her bir yaprağı sirke çözeltisi ile tek tek silerek temizlemek gerçekten imkansızdır. Bunun yerine daha zayıf bir sirke çözeltisi (50 birim suya 1 birim sirke) tüm yapraklara püskürtüldüğünde, her bir yaprak yıkanmış olur; daha sonra yapraklardaki sirke/su çözeltisi süzülerek toprağa damlayacağından, toprağı musluk suyu ile yıkamak gerekir. Yaklaşık 5-10 dakika sonra (yapraklar kurumadan önce), yaprak kümesine temiz su spreyleyerek sirke çözeltisinden arındırılır. Belki beklendiği kadar temizleyici bir çözüm olmaz, ama bu teknik yapraklarda renk solmasına veya başka bir zarara neden olmadan kireç lekelerini büyük ölçüde temizleyecektir.


Bonsai saksılarındaki kireç lekelerinin temizlenmesi

Suyu sert olan bölgelerde bonsai saksılarında da ciddi kireç lekeleri sorunu baş gösterecektir ve bunu çıkarmak için de; %100 sirke çözeltisi (sadece sirke) ile kireç lekeli olan yerleri fırçalamak yeterli ve etkin bir yöntem olacaktır. Sirke, saksıya veya saksı sırına zarar vermeyecektir.


Bonsai için kullanılan veya bahçelerimizde bulunan bitkilerin çoğu için ideal veya uygun pH aralığı aşağıda verilmiştir. Eğer toprağın pH değeri bonsai için ideal pH aralığı dışında ise, ağaç canlılığını kolayca yitirebilir, hatta sağlığı kötüye gidebilir.

5.0-6.5 pH aralığı asidik, 6.5-7.5 pH aralığı nötr ve 7.5 üzeri pH alkali/bazik olarak kabul edilir.


Akasya 6.5-7.5
Mazı 6.0-8.0
Dişbudak 6.0-8.0
Açelya 5.0-6.0
Sarıçalı/karamuk 6.0-8.0
Kayın 6.0-7.0
Huş ağacı 5.0-6.0
Begonvil 4.5-5.5
Şimşir 6.5-7.5
Kamelya 4.0-5.5

Sedir 6.0-7.0
Kiraz 6.0-8.0
Dağ muşmulası 6.0-8.0
Yaban elması 6.0-7.5
Servi 5.0-6.0
Havlu püskülü 6.0-7.5
Kızılcık 6.0-7.0
Douglas çamı 6.0-7.0
İğde 6.0-8.0
Mürver ağacı 6.0-8.0
Karaağaç (Ulmus) 6.0-8.0
Okaliptus 6.0-8.0
Taflan 6.0-8.0
Sütleğen 5.5-6.5

Ficus/incir 5.0-6.0
Köknar 5.0-6.0
Ateşdikeni 6.0-8.0
Altın çanak/hor çiçeği 6.0-8.0
Gardenya 5.5-6.5
Sardunya 7.0-8.0
Ginkgo 6.0-8.0
Üzüm (asma) 6.0-8.0
Alıç 6.0-7.5
Fındık 6.0-7.0
Amerikan cevizi 6.5-7.5
Çoban püskülü (İleks) 5.0-6.0

Hedera/sarmaşık 7.0-8.0
Ardıç 5.5-7.5
Mine 5.5-7.0
Melezçam/Larch 5.5-6.5
Leylak 6.0-8.0
Mimoza 5.0-7.0
Manolya 5.0-6.0
Akçaağaç (Acer) 6.0-8.0
Defne 5.0-8.0
Mersin 6.5-7.5
Meşe 5.0-7.0
Ağı ağacı 6.0-7.5
Portakal 5.0-7.0
Ekşi yonca 6.0-8.0
Çam 5.0-6.0
Taş porsuğu 5.0-6.5
Nar 5.5-6.5
Kavak 6.0-8.0
Ligustrum 6.0-8.0
Prunus (Laz kirazı) 6.0-8.0
Yaban ayvası 6.0-7.5
Erguvan 6.0-8.0
Orman gülü 5.0-6.0

Gül 6.0-8.0
Biberiye 5.0-6.0
Adaçayı 6.0-8.0
İspirya (Keçisakalı) 6.0-8.0
Ladin 5.0-6.0
Boyacı sumağı 6.0-8.0
Sakız ağacı 6.0-7.0
Ilgın 6.0-8.0
Lale ağacı (Gül ağacı) 6.0-7.0
Kartopu 6.0-8.0
Söğüt 6.0-8.0
Mor salkım 6.0-8.0
Güvercin ağacı (Cadı fındığı) 6.0-7.0
Porsuk ağacı 5.5-7.0


Sakaki Çevrimdışı   Alıntı Yaparak Cevapla Başa Dön