Merhaba.
Kırmızı örümceklere karşı kullanılmak üzere ev yapımı formüller hakkında internette yabancı kaynaklarda araştırma yaptım. Bulduğum çözümleri de başlıklar altında listeledim.
Aşağıdaki tarifler ve bilgiler bana ait tarifler değildir. Pek çok farklı kaynaktan (ortak noktalar göz önüne alınarak) derlenmiştir.
DİKKAT
Öncelikle, aşağıdaki formülleri bitkinin genelinde denemeden, bitkinin sadece bir dalına (ve o dala ait yapraklara) uygulayıp iki gün beklemek, ve bir araz gözükmemesi durumunda karışımı bitkinin geneline uygulamak en mantıklı çözümdür.
Bazı bitkiler bazı koşullara ya da bazı maddelere karşı hassas olabilir, olumsuz etkilenebilirler. O yüzden tarif(ler)i denemeden önce hastalanan bitkinizi öğrenmenizi ve tanımanızı tavsiye ediyorum.
Her ne kadar evde bulunan malzemelerle yapılıyor olsalar da, ihtiyaç duyuyorsanız, aşağıdaki karışımların içindeki emin olamadığınız içerikler hakkında, ve bunların bitkiler üzerindeki etkileri konusunda araştırma yapın.
Aşağıdaki karışımların uygulanmasından dolayı karşılaşabileceğiniz iyi kötü tüm durumlardan sorumlu siz olacaksınız. O yüzden gözünüze kestirdiğiniz bir tarifi, bitkinin sadece az bir parçasına uygulayıp gözlememenizi tavsiye ederim.
Ve sigara sağlığa zararlıdır, deyip legal girizgâhı sona erdiriyorum.
BİLGİ ve İLK MÜDAHALE
Bitkinizin kırmızı örümceklerden (red spider mites) etkilenip etkilenmediğini yaprakların aldığı görüntüden çıkaramayabilirsiniz, olabilir. Kendileri çok çok küçük olduğu için yapraklarda da neredeyse çıplak göze görülmezdir. Bunu anlamak için basit bir test yapabilirsiniz: Beyaz kağıt testi. Temiz bir beyaz kağıdı etkilenen yaprakların hemen altına tutun, ve yapraklara kısa ama hafif sertçe birkaç kez vurun. Üç-beş yaprağı böyle silkeledikten sonra kağıdı inceleyin. Sağa sola koşuşturan zerreler göreceksiniz. İşte bunlar, bitkiyi sahipsiz zanneden kendini bilmezlerin son çırpınışlarıdır.
Kırmızı örümcek istilasına uğramış bir bitkiye ya da bitkilere yapılacak ilk müdahale, önce onu ya da onları diğer bitkilerden ayırmaktır. Sonra, hasta bitkinin önce
ağır bir şekilde istilaya uğramış olan yapraklarını / meyvelerini / hatta dallarını kesip bir torbaya atın ve torbanın ağzını sıkıca bağlayın. Ya da kestiklerinizi yakın. Sonra, bitkiyi ya dışarıya çıkarıp ya da duşa sokup yapraklarının altını üstünü bitkiye zarar vermeden tazyikli suyla yıkayın.
Kırmızı örümcek kuru ve sıcak havayı (20 derece ve üzeri) sever. Nemli ve serin ortamları ise sevmiyorlar. Bitkiyi altlı üstlü güvenli düzeydeki basınçlı suyla yıkamak yetişkin örümcekleri, larvaları, ağları ve yumurtaların önemli bir kısmını söküp atacaktır. Eğer bitkinizi iyileştirmek istiyor, ama üzerine herhangi bir karışımdır ilaçtır falan sıkmak istemiyorsanız, suyla yıkayın, özellikle de yaprak altlarını. Bu sayede kırmızı örümceklerin çoğalmalarını ciddi bir şekilde önlersiniz. Dendiği gibi, kırmızı örümcekler kuru ortamlara bayılır,
su ve nem ise en sevmedikleri şeylerdendir.
Kırmızı örümceklerin yaşam döngüleri (ömürleri) doğrudan doğruya bulundukları ortama bağlıdır. Çok sıcak ve kuru ortamlarda yaşam döngülerini sadece birkaç haftada tamamlayabilirler (bitki için kötü). Serin ve nemli ortamlarda ise yaşam döngüleri bir aydan fazla sürer. Dolayısıyla yumurta bırakmaları, yumurtalardan çıkan larvaların yetişkin örümceklere dönüşmeleri, yetişkin olan örümceklerin bitkiye saldırmaları, ve karınlarını doyurup sigaralarını içtikten sonra yumurtlamalarını içeren bu döngünün süresi uzar. (Bitki için daha az kötü). Bu yüzden kırmızı örümceğe yakalanmasını istemediğiniz bitkilerinizi düzenli spreyleyin. Çakıl taşları ve su içeren tabaklar ya da saksı altlıkları bulundurun çevrede (nemi artırmak için) ve hatta bitkinin kendi saksı altlığı da böyle olsun.
Aşağıdaki bütün tarifler spreyleme yöntemiyle (fısfıs) uygulanır. Bitkinin yapraklarının altları da dahil olmak üzere her yerine spreyleme yapılır. Aşağı yukarı haftada 1 uygulama yapılır ve kırmızı örümceklerden tamamen kurtuluncaya kadar sürdürülür. Tek sefer kullanılmalarının yetmemesinin sebebi yumurtalardır. Yumurtalar içerideki örümcek larvasına bir nebze koruma sağlar. Ama o larva da bir gün çıkacaktır, içeride bekle bekle nereye kadar.
Yağmura açık olan dış mekan bitkiniz söz konusuysa, normal haftalık düzen beklenmeden her yağmurdan sonra tekrar uygulama yapın.
Karışımlar sıcak mevsimlerde ayda bir koruma amaçlı kullanılmaya devam edilebilir.
Bitkimizin örümceklerden temizlenip temizlenmediğini anlamak için yukarıda anlatılan beyaz kağıt testini yineleyebilirsiniz. Kağıt üzerinde göreceğiniz hareketsiz siyah zerreler ölü örümceklerdir.
Tariflere geçmeden önce son bir hatırlatma: Aşağıdaki karışımları bitkiye uygulamadan önce bitkinin toprağını iyice sulayın, 20 dakika bekleyin, ondan sonra karışımı spreyleyin. Bu sayede bitki önceden
suya doyacak ve yapraklarından yapacağı sıvı (hazırladığımız karışım) emilimi en aza inecektir.
SABUN – BULAŞIK DETERJANI
Sabunlu (ve deterjanlı) karışımlar durulanmak durumundadır, zira hava sıcaklığı artarsa solüsyon yaprakları yakabilir. O yüzden hava ısınmadan (ve sabunlu karışım kurumadan) sabunu suyla yıkayıp atmak gerekir. Bundan ötürü sabah erken ya da akşam üstü saatlerde uygulayın
Sabunlu tariflerde potasyumlu sabunlar da (arap sabunu)kullanılabilir, hatta potasyumun ayrıca etkili olduğuna dair birkaç bilgiye rastladım.
Deterjandan kasıt adi bulaşık deterjanıdır = en ucuz bulaşık deterjanı. Örümceklerin ortadan kaldıracağız derken, ciltlerini yumuşatmaya ve vitamin desteği sağlamaya gerek yok.
Sabun çözümü sadece kırmızı örümceklere karşı değil, diğer pek çok zararlıya karşı da kullanılıyor. (tırtıl, yaprak biti, akar, yaprak içi kemirgeni, sümüklüböcek, salyangoz, beyaz sinek)
Sabun uygulamaları sadece ıslakken etkilidir. Kuruduğunda böcek öldürücü özelliği azalır. Zira sabunun (ve deterjanın) başlıca etkisi örümceklerin hareket kabiliyetlerini felç edip onu sarıp havasız bırakmak üzerinedir.
Sabun solüsyonunu yaprakların her yerine (özellikle altına) uygulanır.
1 yemek kaşığı sıvı sabun / bulaşık deterjanı
1-4 litre su (istilanın şiddetine göre)
1 yemek kaşığı herhangi bir sıvı yağı
1 yemek kaşığı bulaşık deterjanı
2 litre su.
1 yemek kaşığı sıvı sabun
5 litre su
Su miktarının fazlalığından olsa gerek, bu uygulama durulanmıyor.
UN - NİŞASTA - SÜT
Un/nişasta ve su bulamacı, yaprak bitlerine ve kırmızı örümceğe karşı çok etkilidir. Oldukça eski bir metottur. Sabah saatlerinde yaprakların her yerine uygulanır. Kırmızı örümcekler bu bulamaca bulanmış olur. Öğle saatlerinde ısı yükselmeye başladığında bulamaç kurumaya başlar ve beraberinde bulaştığı örümcekler de kurumaya başlar. Nihayetinde, bulamaca bulaşan tüm örümcekler vücutlarındaki tüm suyu kaybedip kururlar. Kıtır kıtır olurlar. Bitkinin fotosentezle ilgili bir sıkıntısı olmaz çünkü suyunu kaybeden bulamaç kuruyup düşer. Ayrıca durulamaya ihtiyaç yoktur.
Patates nişastasının yaprak bitlerini, kırmızı örümcekleri, beyaz sinekleri öldürmesinin yanı sıra, küf hastalığını da (downy mildew) oluşumunu engellediği kayda geçmiştir.
Bazı tariflerde buttermilk denen bir süt ürünü de yer alıyor. Ve yorumlara göre süt ya da buttermilk içeren karışımların bilhassa kırmızı örümceğe ve hatta yumurtadaki larvalarına karşı çok etkili olduğu söyleniyor. Buttermilk in bizdeki karşılığını bulamadım. Tam yağlı sütle denemeler yapılabilir.
3 yemek kaşığı patates nişastası
1 litre su
3 damla bulaşık deterjanı
250 gr un (böreklik)
60ml buttermilk
10 litre su
Yarım bardak nişasta ya da un
Yarım bardak süt
5 litre su.
1 yemek kaşığı buttermilk
Yarım bardak un
2 litre su
SARIMSAK
Sarımsak da kırmızı örümceklere karşı alan etkili bir zerzevattır.
1 baş soyulmuş sarımsak
2 bardak suyla blendırda ince ezilir.
Karışım bir kaba konup ağzı kapatılır, 24 saat beklenir.
Karışım filtrelenip süzülür.
İstilanın şiddetine göre, karışıma 2-5 litre arası su eklenir.
Karışımın bitki üzerinde uzun süre kalabilmesi için 2 damla bulaşık deterjanı eklenir.
Durulanmaz.
ALKOL
Kırmızı örümceklerle mücadelede alkol-su karışımı da kullanılabilir. Yüksek dozda alkol, pek çok haşere için zehirlidir. Alkol çok kısa sürede buharlaştığı için bitkiye zarar vermeyecektir.
1 ölçü alkol
1 ölçü su
Durulanmaz.
Ayrıca alkol, bir pamuğa emdirilip, bu pamukla dallar ve yapraklar altlı üstlü silinerek de kullanılabilir. Bu yöntemde alkolü sulandırmaya gerek yoktur. Az yapraklı bitkilerde kullanılabilir.
Alkol olarak orijinal tarifte rubbing alcohol denen el dezenfektanı alkolden bahsedilmektedir. Derecesi yaklaşık %70 dir. Yüksek değerlerdeki alkoller deneme yapılarak kullanılabilir, ecza alkolü kullanılabilir, ayrıca ispirto da kullanılabilir, zira pek çok tarifte ispirto da yer almaktadır. Kolonyayla ilgili bir bilgi yok, ama bitkiyi iyice küstürmeye gerek yok.
TURUNÇGİL SUYU
Turunçgillerdeki (limon, portakal, mandalina, greyfurt
vb.) sitrik asit de bu zararlılara karşı kullanılıyor. Alkol karışımdaki gibi sulandırıp püskürterek de, sulandırmadan doğrudan sürülerek de kullanılabiliyor.
Buradaki ironi nedir? Kırmızı örümcek istilasına uğramış bir limon fidesini limon suyu ile kurtarmaktır.
SİGARA
Sigara ya da izmarit de karşılaştığım bazı formüllerde yer alıyordu.
İşin ilginci, kırmızı örümcek tütün bitkisine de zarar verebiliyor, onunla besleniyor, ancak tütünle demlenen suyla zehirleniyor. Katranın ve sigaraya diğer ilave edilen unsurların bunda payı olsa gerek.
DİKKAT! Ortaya çıkacak solüsyon az da olsa katran içerdiğinden cildinize ve gözünüze temasından mümkün mertebe kaçının. (kanserojen)
20 kadar izmarit toplanır.
1 litre suda bir hafta bekletilir.
2.5 ml sıvı sabun eklenir. (muhtemelen birkaç damlaya denk geliyordur)
Sıvı sabun, nikotinli (aslında katranlı) suyun bitki üzerinde yapışıp biraz daha kalıcı olabilmesi içindir. Doğrudan uygulanır.
1 paket sigara içeriği
1 litre suya konur.
Yarım saat kaynatılır.
Sigara kaynatıldığında içindeki etkin(!) maddelerin suya daha iyi çıktığı söyleniyor. Ayrıca kaynatıldığında, tütünün içindeki olası bir tür virüsün öldürüldüğü de söyleniyor.
Soğuyunca birkaç damla bulaşık deterjanı eklenir. Doğrudan uygulanır.
Tütün tariflerinde durulanma ile ilgili herhangi bir bilgi olmasa da, uygulamayı serin bir saatte yapıp, hava ısınmadan durulama yapmanın doğru olacağını düşünüyorum.
TUZ
Bu tarifte deniz ya da kaya tuzu değil, bildiğiniz sofra tuzu kullanılıyor. Rafine sodyum klorür. Bir nevi zehir.
2 yemek kaşığı tuz.
5 litre su
ORTAYA KARIŞIK
Bu ilginç tarifi eklemeden geçemeyeceğim. Bu tarifi paylaşan kişi, karışımın etkisinin çok güçlü olduğunu ve birkaç kullanımdan sonra kırmızı örümcek istilasının kökünü kuruttuğunu söylüyordu.
2.5 litre su
1 yemek kaşığı zeytinyağı
1 yemek kaşığı bulaşık deterjanı
1 yemek kaşığı ağız gargarası
1 yemek kaşığı hidrojen peroksit (saç boyasında kullanılan)
Gerçi bu tariften sonra insan, bitkinin de durumunu öğrenmek istiyor.
Bu da arkadaşımız TURUNÇGİL’in paylaştığı bir formül:
“Bence o kimyasallara falan hiç gerek yok bende bu kırmızı örümceklerle çok uğraştım ve çözümünü buldum. İlk önce 1 Yemek kaşığı zeytinyağı ve 2 kaşık veya biraz fazla olabilir arapsabununu ve 1 çay kaşığı karbonatı çiçek suladığımız fısfıs'a koyuyoruz ve aldığı kadar su koyup çalkalıyoruz ve bitkilerimizin işgal edilmiş yerlerine fısfısla püskürtüyoruz. Ertesi gün tamamen kurtulduğumu söyleyebilirim ve ayrıca uzun sürede koruyor.”
Kesinlikle bu maddelerle değişik karışım varyasyonları üretilebilir.
Lütfen kendi tariflerinizi ve deneyimlerinizi de paylaşın.
Kırmızı örümcek sorunlarınızın en kısa sürede çözüm bulması dileğiyle.