Sanayileşmenin tüketim toplumlarını doğurmasıyla yeryüzünde kaybolan sanatlardan biridir, Bervanik baskıcılığı. Son temsilcisi Hıdır Oral Usta'nın hayata veda etmesiyle, artık bervanik baskıcılığıda tarihe karıştı.
Malatya geleneksel kadın giyiminin unsurlarından önlük olarak kullanılan parçaya bervanik derler. Halk arasında peştamal, önlük, peşkir olarak anılır.
Düz dokuma bez üzerine tahtadan yapılmış kalıplarla işlenen çivit boyalı desenlerle yapılır. Baskı için kullanılan "Amerikan Bezi"nin silindirsiz ve dokumasının sık olması gerekir.

Tahta Kalıp Nasıl Hazırlanır ?

Bervanik iki ayrı ölçüde yapıldığından bez, arta ve büyük olarak iki boyda kesilir. Balmumu ve parafin karışımı sıcak eriyik içerisine batırılan tahta kalıplar ile desenleme işlemine geçilir. Kalıp yapımında özellikle armut ağacı tercih edilir.
Ağaç kalıp sıcaklığını korur ve desenlerin daha iyi çıkmasını sağlar. Yaklaşık 30 çeşit motif bulunur. "Tarak", motifleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
Kumaşlar mumlanırken aynı şekilleri içeren desenler bütün kumaşlara basılır. Diğer şekiller için kumaşların hepsi tek tek elden geçirilir. Kumaş ilk boyaya batırılacak hale gelinceye kadar mumlamaya devam edilir. Boyanın hava ile temasını en aza indirmek için bir varilde hazırlanması gerekir. Belli bir süre sonra kumaşı boyaya batırıp çıkarırken hava ile temasa geçip kumaştaki kalıcılığı azalacağından içine kostik denilen bir madde ilave edilir. Boyanacak kumaşlar yavaşça katlanarak (mumların dökülmemesi için) boyaya batırılır. Boyadan çıkan kumaş yeşil renktedir. Güneşte kurutulur, tekrar boyaya batırılır. Güneşte kuruyan mavi renk kalır, hem de boya sabitleşir.
Kuruyan kumaş üzerine eksik kalan desenler tekrar basılarak baskı işi tamamlanır. Boyaya batırma işlemi aynı şekilde on bir defa tekrarlanır. Bervanik koyu lacivert renk kalır.
Mumların bezlerden çıkarılması ise geniş bakır ve alüminyum kaplardaki kaynar suda iki kez karıştırılmak suretiyle sağlanır. Mumu çıkarılan bez tekrar kaynar suda deterjanla yıkanıp kurutulur ve etrafı dikilerek kullanıma hazır hale getirilir.
Bervanik baskıcılığı sabır ve emek isteyen zahmetli ağır bir iştir. Bu yüzden merhum Hıdır Usta'nın vefatından sonra bu sanat da tarihe karışmıştır.

Kaynak: http://stu.inonu.edu.tr/~daras/malatya.html